ΚΑΙ ΕΠΙ ΓΗΣ ΕΙΡΗΝΗ

Κάθε φορά που φτάνουν τα Χριστούγεννα, η δεύτερη μεγάλη εορτή της Ορθοδοξίας μετά την «εορτή των εορτών», το άγιο Πάσχα, στο νου των χριστιανών έρχονται τα θαυμαστά γεγονότα της Γεννήσεως του Σωτήρος Χριστού στη Βηθλεέμ, έτσι όπως τα περιγράφει ο άγιος ευαγγελιστής Λουκάς. Στην αφήγησή του, λοιπόν, για τα γεγονότα αυτά ο Λουκάς διασώζει και τον αγγελικό ύμνο, τον ύμνο δηλαδή  που έψαλαν οι άγγελοι κατά τη νύχτα της Γέννησης: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία.» (Λουκ. 2, 14), που σημαίνει: «Δόξα στον ύψιστο Θεό και ειρήνη στη γη, αγάπη και σωτηρία στους ανθρώπους». Με το αγγελικό αυτό μήνυμα, μήνυμα ειρήνης και αγάπης, ο Θεός αναγγέλλει στους ανθρώπους και στην κτίση ολόκληρη ότι μια νέα εποχή ανατέλλει, η εποχή του Χριστού, της οποίας τα χαρακτηριστικά θα είναι η ειρήνη και η αγάπη, δηλαδή η κατάλυση της έχθρας και ενότητα τόσο μεταξύ των ανθρώπων, όσο και μεταξύ ανθρώπων και φύσης. Πρωτίστως όμως, είναι μήνυμα ειρήνευσης του ανθρώπου με το Θεό και Δημιουργό του, αφού ο Χριστός, όπως λέγει ο απόστολος Παύλος, έφερε τους ανθρώπους κοντά στο Θεό (Εφεσ. 2,13). Διότι ο Χριστός «είναι η ειρήνη για μας, Εκείνος που έκαμε τους αντιμαχόμενους ανθρώπους ένα λαό, γκρεμίζοντας το τείχος που τους χώριζε» (Εφεσ. 2,14). Ο ίδιος ο Χριστός, τη νύχτα που παραδόθηκε, είπε στους μαθητές Του: «Ειρήνην αφίημι υμίν, ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν» (Ιωάν. 14,27), αφήνοντάς τους έτσι ως παρακαταθήκη τη δική Του ειρήνη, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο Εαυτός Του. Αυτή την ειρήνη, το Χριστό, κήρυξαν στη συνέχεια οι μαθητές Του κι εξακολουθεί πάντοτε να κηρύττει η Εκκλησία Του
Έχουν περάσει, ωστόσο, δυο χιλιάδες χρόνια και πλέον, από τότε που το χριστιανικό αυτό μήνυμα της ειρήνης ακούστηκε στη γη, και όμως οι άνθρωποι εξακολουθούμε να πολεμούμε μεταξύ μας και να αλληλοσπαρασσόμαστε σαν τα άγρια θηρία: πόλεμοι, βία, διχόνοιες, διαιρέσεις, συγκρούσεις γεμίζουν  τις σελίδες της ανθρώπινης ιστορίας αλλά και την καθημερινότητά μας. Απέτυχε, λοιπόν, ο Χριστιανισμός; Τι απέγινε η αγγελική διαβεβαίωση για την ειρήνη επί της γης; Κρίσιμα τα ερωτήματα, στα οποία, όμως, οφείλουμε μια απάντηση.
Η ειρήνη ήλθε στη γη δια του Χριστού, επειδή ο Χριστός αποκάλυψε στον κόσμο τον τρόπο της τριαδικής θείας ζωής, που είναι ζωή αγάπης και ειρήνης. Όμως αυτός ο τρόπος ζωής δεν χαρίζεται σε μας τους ανθρώπους με ένα τρόπο μαγικό, αλλά μας δίδεται ως μια μεγάλη, μια τεράστια δυνατότητα. Από τη στιγμή που ο Υιός και Λόγος του Θεού έλαβε ανθρώπινη σάρκα και αποκαλύφθηκε στον κόσμο στο Πρόσωπο του Ιησού Χριστού, τόσο ο κάθε άνθρωπος προσωπικά, όσο και η ανθρωπότητα ως σύνολο μπορούν να κατακτήσουν την ειρήνη. Διότι η ειρήνη είναι τόσο μια εσωτερική όσο  και μια ιστορική και πολιτική δυνατότητα. Σύμφωνα πάντως με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, η ειρήνη στην ιστορική της διάσταση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, αν ο άνθρωπος δεν ειρηνεύσει εσωτερικά, αν δηλαδή δεν γαληνέψει η ψυχή του. Μόνο όταν έχουμε μέσα μας την ειρήνη, μπορούμε να τη δώσουμε και στους γύρω μας. Γι’ αυτό δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη στον κόσμο, αν δεν υπάρχει μέσα στον άνθρωπο εσωτερική ειρήνη.
Προϋπόθεση για την απόκτηση εσωτερικής ειρήνης είναι η απαλλαγή από τους θορύβους αυτού του κόσμου, η απόκτηση νου γαλήνιου, ψυχής ατάραχης, που δεν κλυδωνίζεται από τα πάθη ούτε παρασύρεται σε συμβιβασμό από ψευδείς δοξασίες και διδασκαλίες. Γι’ αυτό ο χριστιανός που θέλει να αποκτήσει και να κρατήσει την ψυχή του γαλήνια και ειρηνική, θα πρέπει να ζει αληθώς χριστιανικά. Αυτό σημαίνει ότι έχει πνευματική ζωή, ότι δεν τον απορροφούν τα πράγματα και οι υποθέσεις του κόσμου, ότι δεν τον κατατρώει η καθημερινότητα με τα προβλήματά της, ότι προσπαθεί να ελέγχει τους λογισμούς του με την προσευχή και τη νηστεία, ότι έχει εμπιστοσύνη στο Θεό, ότι αγαπά τους άλλους, ακόμη κι όταν τον εχθρεύονται, ότι, ακόμα κι αν κάποια στιγμή παρεκκλίνει, δεν χάνει τον κεντρικό στόχο του, που είναι η ένωσή του με το Θεό. Κι όλα αυτά μέσα στην κιβωτό της σωτηρίας, την Εκκλησία του Χριστού.

Δύσκολος δρόμος, θα πει κάποιος. Ίσως να είναι έτσι. Αλλά ποιο αγαθό αποκτιέται δίχως κόπο; Είναι μάλιστα σίγουρο ότι, όσο πιο μεγάλο και σπουδαίο είναι αυτό που επιδιώκουμε, τόσο πιο ανηφορικός και δύσκολος είναι δρόμος για την απόκτησή του. Ας βαδίζουμε, λοιπόν, το δύσκολο δρόμο της αρετής, όπως το έπραξε και ο μυθικός Ηρακλής. Διότι, στο τέλος του δρόμου της αρετής βρίσκεται η ειρήνη, όπως σαφέστατα το λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης: «το της αρετής τέλος ειρήνη (εστίν). Δηλαδή, ο τελικός σκοπός της αρετής είναι η ειρήνη.