ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ : ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ  

Γράφει: Aμερίδου Ιωάννα, Ειδική Νευρολόγος Μέλος και συνεργάτης της εταιρείας “Aλληλεγγύη” για τη νόσο Alzheimer

 O εγκέφαλος αποτελείται από δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα και ελέγχει σημαντικές λειτουργίες όπως η κίνηση, αντίληψη, σκέψη, όραση, ακοή κα. Σε αντίθεση με πολλά άλλα κύτταρα του σώματος, τα κύτταρα του εγκεφάλου δεν αναγεννιούνται. Όταν η παροχή αίματος σε μια περιοχή του εγκεφάλου σταματήσει, τα κύτταρα που δεν παίρνουν οξυγόνο πεθαίνουν. Η βλάβη της περιοχής αυτής ονομάζεται εγκεφαλικό επεισόδιο και ανάλογα της αιτίας κατατάσσεται σε ισχαιμικό(απόφραξη της αιματικής ροής προς τον εγκέφαλο από θρόμβο σε αγγείο με αρτηριοσκλήρυνση), εμβολικό (απόφραξη αιματικής ροής προς τον εγκέφαλο λόγω θρόμβου που δημιουργείται συχνότερα στην καρδιά) και αιμορραγικό(ρήξη-¨σπάσιμο¨ τοιχώματος αγγείου και δημιουργία αιμορραγίας στην περιοχή). Το εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να είναι ελαφρύ ή σοβαρό με αποτελέσματα προσωρινά ή μόνιμα.
Τα συμπτώματα του, αναλόγως της εντόπισης της βλάβης ποικίλουν από αδυναμία στην κίνηση ή διαταραχή στην αφή σε δυσκολία στην ομιλία, απώλεια της όρασης πολλές φορές και στιγμιαία, διαταραχές στο συναίσθημα ή συμπεριφορά, διαταραχή στο συντονισμό κινήσεων κ.α και πολλές φορές σε συνδυασμό.
Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και που δεν τροποποιούνται είναι :

1. Η ηλικία. Η πλειοψηφία των εγκεφαλικών επεισοδίων συμβαίνουν σε άτομα άνω των 65 ετών.
2. Το φύλο. Συχνότερα στους άνδρες.
3. Η φυλή. Μεγαλύτερος κίνδυνος για τους μαύρους και Ασιάτες

Υπάρχουν όμως παράγοντες οι οποίοι τροποποιούνται και σε αυτούς πρέπει να δοθεί η μεγαλύτερη σημασία και είναι :

1. Yψηλή πίεση
2. Kάπνισμα
3. Υψηλές τιμές λιπιδίων (χοληστερόλη/τριγλυκερίδια)
4. Σακχαρώδης διαβήτης
5. Καρδιοπάθεια όπως κολπική μαρμαρυγή(συχνό είδος αρρυθμίας), στένωση μιτροειδούς βαλβίδας, στεφανιαία νόσος  κ.α
6. Καθιστική ζωή, όχι φυσική άσκηση
7. Υπερβολικό βάρος σώματος, κυρίως κεντρικού τύπου παχυσαρκία(συσσώρευση λίπους στην κοιλιακή περιοχή)
8. Αντισυλληπτικά με υψηλή δόση σε οιστρογόνα αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου σε γυναίκες άνω των 35 ετών, καπνίστριες, υπερτασικές. Χαμηλή δόση σε οιστρογόνα δε συνιστά παράγοντα κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου.
9. Προηγούμενο εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Συμβουλές προφύλαξης από τα εγκεφαλικά επεισόδια :

- Παρακολούθηση τακτικά της αρτηριακής πίεσης. Η υψηλή πίεση αντίθετα με αυτό που πολλοί πιστεύουν μπορεί να μη δώσει κανένα σύμπτωμα όπως πχ κεφαλαλγία. Συνεχείς τιμές άνω των 150/90mmHg ανεξάρτητα ηλικίας ή φύλου χρειάζονται ρύθμιση. Πολύ σημαντική η τακτική σωματική άσκηση γύρω στα 30 λεπτά τις περισσότερες ημέρες της βδομάδας καθώς και η διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους.

- Διακοπή καπνίσματος

- Υγιεινή διατροφή, χαμηλή σε αλάτι και λιπαρά

- Οι διαβητικοί πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες του γιατρού τους σχετικά με την άριστη ρύθμιση του σακχάρου αίματος.

- Ο έλεγχος για τυχόν ύπαρξη κολπικής μαρμαρυγής η οποία ευοδώνει το σχηματισμό θρόμβων που μπορούν να προκαλέσουν απόφραξη εγκεφαλικών αρτηριών και εγκεφαλικό επεισόδιο.

- Η εμφάνιση σημείων εγκεφαλικού επεισοδίου όπως ξαφνική αδυναμία σε κάποιο άκρο ή σε μια πλευρά σώματος, αιφνίδια απώλεια όρασης ή ζάλη ή κεφαλαλγία ασυνήθιστα έντονη κ.α πρέπει να οδηγήσουν αμέσως τον πάσχοντα σε αναζήτηση ιατρικής βοήθειας.

Τα εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν την τρίτη αιτία θανάτου μετά τις καρδιοπάθειες και τον καρκίνο, ως εκ τούτου είναι απόλυτα αναγκαίο να εξαλειφθούν οι παράγοντες κινδύνου και να ληφθούν μέτρα προστασίας.