ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ :  ΕΝΑΣ ΔΥΣΑΡΕΣΤΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ

 Γράφει: Aμερίδου Ιωάννα, Ειδική Νευρολόγος Μέλος και συνεργάτης της εταιρείας “Aλληλεγγύη” για τη νόσο Alzheimer

 Η ημικρανία είναι μια νευρολογική πάθηση με κύριο χαρακτηριστικό της τον έντονο πόνο σε μία ή και στις δύο πλευρές του κεφαλιού, με κύρια εντόπιση αυτού στο μέτωπο, στην περιοχή των κροτάφων ή πίσω από τον οφθαλμό ή το αυτί. Μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, έμετο, φωτοφοβία, φωνοφοβία. Ο πόνος μπορεί να διαρκέσει από μια ως και 72 ώρες η δε συχνότητα των κρίσεων ποικίλει από μερικές σποραδικά έως αρκετές φορές εβδομαδιαίως.  

Εμφανίζεται μεταξύ των ηλικιών 15 και 55, προτιμά τις γυναίκες και πολλές φορές υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ημικρανίας.

Πολλές φορές οι πάσχοντες την συγχέουν με την κεφαλαλγία τάσεως η οποία είναι ακόμη συχνότερη αλλά ο πόνος εκεί είναι σταθερός σε όλο το κεφάλι παρά σφύζων σε μια πλευρά. Επιπλέον η κεφαλαλγία τάσεως μπορεί να συμβαίνει και καθημερινά. Άγχος και κούραση μπορούν να επιφέρουν και τα δύο είδη κεφαλαλγίας αλλά η ημικρανία μπορεί να εκλυθεί επίσης από συγκεκριμένες τροφές, ορμονικές αλλαγές ακόμη και καιρικές αλλαγές. Υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να δράσουν θεραπευτικά και στους δύο τύπους αυτούς κεφαλαλγίας όμως αυτά τα νεότερα φάρμακα κατά της ημικρανίας δεν επιφέρουν κανένα θεραπευτικό αποτέλεσμα στην κεφαλαλγία τάσεως.

Τύποι Οι πιο συχνοί τύποι ημικρανίας είναι η κλασσική και η κοινή ημικρανία. Στην κλασσική προηγείται η λεγόμενη αύρα της ημικρανίας που περικλείει οπτικά συμπτώματα όπως γραμμές ζιγκ-ζαγκ, φώτα που αναβοσβήνουν, σημάδια, θάμπωμα στα μάτια συνήθως 10-30 λεπτά πρίν την ημικρανική κρίση. Η αύρα μπορεί επίσης να περιλαμβάνει γευστικές, οσφρητικές ή απτικές ψευδαισθήσεις ή ακόμη μούδιασμα στο πρόσωπο ή στα άκρα στην πλευρά που ξεκινάει ο πόνος. Η κοινή ημικρανία εμφανίζεται χωρίς αύρα αλλά μπορεί να συνυπάρχει ναυτία και έμετος.

Εκλυτικοί παράγοντες Έλλειψη ύπνου ή τροφής, έντονος θόρυβος ή φωτισμός, ορμονικές αλλαγές στον καταμήνιο κύκλο, άγχος και ανησυχία, κλιματικές αλλαγές(μεγάλη υγρασία με υψηλή ή χαμηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος), τροφές όπως σοκολάτα, γαλακτοκομικά, κόκκινο κρασί, ψάρι και κρέας με προσθετικά τροφών όπως νιτρικά (λουκάνικα).

Θεραπευτική προσέγγιση Σχεδόν στις μισές περιπτώσεις ατόμων  που πάσχουν από ημικρανία δεν έχει γίνει διάγνωση και θεραπεία. Είναι χρήσιμο να συμβουλευτεί κανείς νευρολόγο εφόσον έχει αρκετούς πονοκεφάλους το μήνα και ο καθένας διαρκεί αρκετές ώρες ή ημέρες. Επίσης στην περίπτωση που οι πονοκέφαλοι δημιουργούν εμπόδιο στη φυσιολογική οικογενειακή, επαγγελματική ή σχολική ζωή και αν συνυπάρχουν ναυτία, έμετος, οπτικά ή αισθητικά συμπτώματα.
Η θεραπευτική προσέγγιση εστιάζεται σε δύο στόχους :  

1. Αποφυγή των εκλυτικών αιτίων που προαναφέρθηκαν όπως αλκοόλ, τροφές πχ σοκολάτα κτλπ.
2. Φαρμακευτική θεραπεία με δύο τρόπους, είτε προφύλαξη από τις επικείμενες κρίσεις ή συμπτωματικός έλεγχος των κρίσεων.

Προφύλαξη  συστήνεται στην περίπτωση των δύο τουλάχιστον και άνω ημικρανικών κρίσεων ανά βδομάδα και αποφυγή κατάχρησης αναλγητικών. Η προφυλακτική θεραπεία χορηγείται συνήθως καθημερινά για μερικές εβδομάδες μέχρι να παρουσιαστεί θεραπευτικό αποτέλεσμα και εξατομικεύεται. Περιλαμβάνει β-αποκλειστές, αντικαταθλιπτικά, αντιεπιληπτικά φάρμακα.

Συμπτωματικός έλεγχος(την ώρα της ημικρανικής κρίσης) πρώτης γραμμής είναι τα απλά αναλγητικά όπως η παρακεταμόλη, ασπιρίνη, μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη και μπορούν να συνοδευτούν από αντιεμετικά εάν συνυπάρχει έμετος. Εφόσον δεν φέρουν αποτέλεσμα συστήνεται ο νεότερος τύπος φαρμάκων οι τριπτάνες  όπως η σουματριπτάνη, ριζατριπτάνη κτλπ οι οποίες έχουν υψηλή αποτελεσματικότητα ελαττώνοντας ή και εξαφανίζοντας την ημικρανική κρίση σε 30-60 λεπτά στο 70-80% των ασθενών. Έχουν ελάχιστες ανεπιθύμητες ενέργειες αν χρησιμοποιηθούν με κατάλληλες ενδείξεις, στη σωστή δόση και συχνότητα και χορηγούνται πάντα κατόπιν ιατρικής εντολής.

Υπάρχουν και κάποιες εναλλακτικές προσεγγίσεις όπως η φυσική άσκηση για 15-20 λεπτά την ημέρα ή η χαλάρωση που ίσως θα μπορούσαν να μειώσουν τη συχνότητα των ημικρανιών.