Οικουμενικό πατριαρχείο - Ιερός Ναός Γενήσεως Θεοτόκου Μπεντεβή Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης

 

Φιλανθρωπία Ιερού Ναού Γενήσεως Θεοτόκου Μπεντεβή

Ένα από τα σοβαρά θέματα που απασχολούν την Ενορία μας και που με πολύ αγάπη..Περισσότερα

Κοινωνικό φροντιστήριο Ιερού Ναού Γενήσεως Θεοτόκου Μπεντεβή

Το Κοινωνικό Φροντιστήριο της Ενορίας μας λειτουργεί 4 συνεχή χρόνια και..Περισσότερα

Ιστορικό Ιερού Ναού Γενήσεως Θεοτόκου Μπεντεβή

Ήταν μεγάλος ο πόθος των κατοίκων της περιοχής Μπεντεβή Καμάρας και Παλαιού..Περισσότερα

Πρόγραμμα Ιερού Ναού Γενήσεως Θεοτόκου Μπεντεβή

Πρόγραμμα του Ιερού Ναού Γενήσεως Θεοτόκου Μπεντεβή Ηρακλειου..Περισσότερα

ΜΕΓΑ ΣΑΒΒΑΤΟ

«Μεγάλο μου Σαββάτο, και πώς θα σε περάσω,
απού ‘χεις πέντε κολατσιά και πέντε μεσημέρια
και πέντε απομεσήμερα κι ακόμη έχεις μέρα.»

Μ’ αυτή τη λαϊκή ρίμα χαρακτήριζε ο λαός τη μέρα του Μεγάλου Σαββάτου, αποτυπώνοντας έτσι την προσδοκία του Πάσχα. Ύστερα από τη νηστεία των σαράντα ημερών της Σαρακοστής και των επτά ημερών της Μ. Εβδομάδας, ο χρόνος της τελευταίας ημέρας, εν όψει της μεγάλης εορτής του Πάσχα, έμοιαζε ατελείωτος. Κι όσο δεν τέλειωνε η μέρα, τόσο η προσμονή γινόταν μεγαλύτερη και το βίωμα της εορτής εντονότερο. Το Μέγα Σάββατο, ως το τέλος μιας μεγάλης χρονικής και εκκλησιαστικής περιόδου, λάμβανε στη συνείδηση του λαού μια άλλη διάσταση και για τον πρόσθετο λόγο ότι ήταν η τελευταία ημέρα της νηστείας (πρόκειται για το μοναδικό Σάββατο του έτους για το οποίο η Εκκλησία έχει θεσπίσει νηστεία). 

Κι ενώ τη μέρα αυτή γίνονται όλες οι ετοιμασίες για το Πάσχα και ο κόσμος βρίσκεται σε προεόρτιο αναβρασμό, η Εκκλησία μάς καλεί σε σιωπή, σε ιερή σιγή: «Σιγησάτω πάσα σαρξ βροτεία και στήτω μετά φόβου και τρόμου…». Γιατί άραγε; Τι εορτάζουμε τη μεγάλη ημέρα του Σαββάτου; Ανατρέχοντας στο συναξάρι της ημέρας διαβάζουμε ότι το Μέγα Σάββατο «την θεόσωμον ταφήν και την εις Άδου κάθοδον του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού εορτάζομεν, δι’  ων της φθοράς το ημέτερον γένος ανακληθέν, προς αιωνίαν ζωήν μεταβέβηκεν». Εορτάζουμε, λοιπόν, την ταφή του Χριστού και την κάθοδό Του στον Άδη, από όπου, νικητής και τροπαιούχος κατά του θανάτου, ανάστησε όλο το ανθρώπινο γένος. Το Μέγα Σάββατο είναι η ημέρα της σιωπής του Θεού, η ημέρα της φαινομενικής Του ήττας, αφού Τον βλέπουμε να πεθαίνει και να θάπτεται από τον Ιωσήφ και το Νικόδημο στο «λελατομημένον εκ πέτρας καινόν μνημείον». Καλούμαστε να γιορτάσουμε με σιωπή τη σιωπή του Θεού που θάπτεται, και την ίδια στιγμή Τον καλούμε να αναστηθεί με το «Ανάστα ο Θεός!» που θα ακουστεί στους ορθόδοξους ναούς την ώρα της Θείας Λειτουργίας του Μ. Σαββάτου.

Διπλά και αντίθετα μεταξύ τους τα αισθήματα και τα βιώματα: σιωπή από τη μια και αναφώνηση χαράς και προσδοκίας από την άλλη. Θα μείνω στο θέμα της «σιωπής» του Θεού και της αντίστοιχης σιωπής του ανθρώπου. Άπνους ο Χριστός αποκαθηλώνεται από το σταυρό και αφήνεται στα χέρια δυο από τους κρυφούς μαθητές Του, οι οποίοι τον θάπτουν με όλα τα ταφικά έθιμα σε μνήμα, όπου δεν είχε γίνει άλλη ταφή προηγουμένως. Μετά από το τραγικό και συνάμα θριαμβευτικό «τετέλεσται» και την κραυγαλέα συμμετοχή της φύσης στο θάνατο του Χριστού, όλα σιωπούν. Οι άνθρωποι επανήλθαν στην καθημερινότητά τους, ίσως με κάποιες τύψεις για το φόνο ενός αθώου, οι μαθητές κρύφτηκαν φοβισμένοι. Κι ο Θεός βρίσκεται μέσα στη σκοτεινή σιωπή του τάφου. Αυτός που με το λόγο Του δημιούργησε τον κόσμο, δίδαξε τους ανθρώπους, θεράπευσε αρρώστους και ανέστησε νεκρούς, τώρα κείται νεκρός με ένα μεγάλο βράχο να κλείνει τον τάφο Του.

Μεγάλο το μυστήριο του νεκρού Θεού, μεγάλο και το σκάνδαλο για την ανθρώπινη λογική. Είναι η ώρα που ο Θεός ακυρώνει το λόγο και κρύβεται στη σιωπή Του, μια σιωπή, ωστόσο, που μιλά με φωνή στεντόρεια. Διότι η σιωπή μπορεί πολλές φορές  να λέει πολύ περισσότερα από το λόγο. Πρόκειται για την «εύλογον σιγήν», για το λόγο της σιωπής. Ο Θεός δια της σιωπής Του προκαλεί τη λογική μας, προκαλεί τις βεβαιότητές μας, την πίστη μας, την ηθική μας. Είναι οι περιπτώσεις που Τον καλούμε κι Αυτός φαίνεται να μη μας ακούει, να μην απαντάει στις εκκλήσεις μας. Τότε τα ερωτήματα και οι αμφισβητήσεις αναφύονται καταιγιστικά μέσα μας, ακόμη και για την ίδια την ύπαρξη του Θεού. Εμείς τούτη τη μέρα του Μεγάλου Σαββάτου καλούμαστε να δοξάσουμε ένα Θεό που σιωπά, γιατί κείται νεκρός στον τάφο. Και καλούμαστε να Τον υμνήσουμε πρωτίστως με τη σιωπή μας. Μήπως αυτή ακριβώς η δική μας σιωπή είναι ο τρόπος για να ακούσουμε την απάντηση του Θεού; Μήπως η σιγή που ζητά η Εκκλησία μπροστά στον πάσχοντα και θαπτόμενο Χριστό είναι ο μόνος τρόπος, για να γίνουμε κοινωνοί του λόγου Του;  Μήπως θα πρέπει να αφήσουμε κατά μέρος όλο εκείνο τον αγοραίο βίο, «τις πολλές συνάφειες και τις ομιλίες του κόσμου», που λέει ο Καβάφης, για να ακούσουμε μέσα στην ιερή σιγή τη φωνή του Θεού;

Σάββατο στα εβραϊκά σημαίνει «ανάπαυση». Ο Χριστός σήμερα, όπως λέει ένα τροπάριο της ημέρας, «εν τάφω σαββατίζει», αναπαύεται δηλαδή, όπως ακριβώς συνέβη και μετά τη δημιουργία του κόσμου, σύμφωνα με τη διήγηση της Γραφής. Αλλά αυτή η «ανάπαυση» του Θεού είναι το προοίμιο της Ανάστασης, της νικηφόρας επέλασης της Ζωής που νικά το θάνατο. Ο Χριστός σιωπά και «αναπαύεται», για να ξεκινήσει τη νέα δημιουργία, το νέο κόσμο, ανατέλλοντας από τον τάφο της σιωπής, ως ο Ήλιος που με την ανατολή του δωρίζει τη ζωή. Κι ο άνθρωπος καλείται να κάμει το δικό του «σαββατισμό», να αναπαυθεί με την εσωτερική σιωπή, να αφήσει τα αυτιά της ψυχής του ανοικτά, για να ακούσει τη ζωή που σιωπηλά νικά το θάνατο, όπως ο σπόρος που μέσα στο χώμα σιωπηλά γίνεται νέο φυτό.

Ζούμε σε ένα κόσμο γεμάτο από φωνές και θορύβους, ένα κόσμο που απεχθάνεται τη σιωπή και δεν αφήνει έτσι περιθώρια για εσωτερική ζωή. Οι σύγχρονοι άνθρωποι όχι μόνο δεν βρίσκουμε ησυχία αλλά και έχουμε φτάσει σε τέτοιο σημείο εξωστρέφειας που δεν μπορούμε να αντέξουμε τη σιωπή. Κι όμως η σιωπή και η στροφή προς τον έσω άνθρωπο είναι απαραίτητα για την ψυχική και πνευματική μας υγεία. Η καταφυγή εκατομμυρίων ανθρώπων στους ψυχιάτρους που παρατηρείται στους καιρούς μας είναι αποτέλεσμα και της αδυναμίας μας για σιωπή. Σε ένα τέτοιο κόσμο θορυβώδη, που δεν έχει εσωτερική ζωή, πώς να ακουστεί ο Θεός; Και προπάντων, πώς να γίνει αισθητή η σιωπή Του; Ο Χριστός βρίσκεται στον τάφο, σιωπά, αλλά η σιωπή Του δεν είναι η σιωπή ενός πτώματος. Είναι η σιωπή ενός Θεού που κραυγάζει για την επερχόμενη Ανάστασή Του. Την ακούει κανείς, αν έχει ετοιμάσει τα ώτα της ψυχής του για κάτι τέτοιο. Και τούτο όχι μόνο σήμερα, αλλά κάθε στιγμή της ζωής του. Η πρόκληση του σιωπηλού Θεού, του Θεού που βρίσκεται δίπλα μας incognito, είναι καθημερινή. Η δική μας απάντηση σε τούτη την πρόκληση είναι δίχως άλλο η αντίσταση, με όπλο την αγία σιωπή, στο θόρυβο που κομματιάζει την ψυχή και το πνεύμα μας, για να συντονιστούμε έτσι με το Θεό, που σήμερα ετοιμάζει από τη σιωπή του τάφου Του την Ανάσταση της ζωής μας.

 

Γιάννης Γ. Τσερεβελάκης